«ΣΤΟΧΟΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ,
ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΟΜΟΡΦΟ ΚΟΣΜΟ»
Ένας άνθρωπος – θησαυρός, η Νίκη Παπαθεοχάρη, καταφέρνει να εντυπωσιάζει και να κερδίζει με την εκρηκτική και πλούσια προσωπικότητά της αλλά και με τα «ποιητικά» – «λογοτεχνικά» αριστουργήματα που προσφέρει. Σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις της, ανοίγει την καρδιά της και μιλά για την Ελλάδα της κρίσης και τις δικές της διεξόδους και στόχους.
«ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ», «ΤΑ ΖΩΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥΣ», «ΨΗΦΙΔΕΣ», «ΑΝΑΡΧΗ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ – ΧΑΪΚΙΖΟΝΤΑΣ», ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΣΑΣ. Η ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΑΣ ΣΕ ΕΝΑ «ΟΜΟΡΦΟ ΚΟΣΜΟ», ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ 2016;
«Ασφαλώς και είναι διέξοδος, αλλά ποτέ δεν περιορίζεται στο «δίεξοδός μου» και τη βρήκα την άκρη. Είναι η προσπάθειά μου για μια παρακίνηση για κοινή διέξοδο, για τη δημιουργία κοινού τόπου με όσους αποδέκτες μπορώ να συγγενέψω. Βασική στοχοθεσία μου είναι η επικοινωνία, αυτό είναι για μένα διέξοδος. Εξ’ άλλου το βιβλίο μου « Τα ζώα και οι άνθρωποί τους », αυτή η δίγλωσση έρευνα που είναι και η μοναδική στο διαδίκτυο, είναι η μελέτη μιας αδιάκοπης και βαθιάς ανησυχίας για οικουμενική συνύπαρξη και κοινές ανταλλαγές μεταξύ των πλασμάτων του πλανήτη.
Αν θα είχα την παραίσθηση ότι κατοικώ σε «ένα όμορφο κόσμο», μάλλον θα ήμουν σε κατάσταση ψυχοσωματικής ακινησίας. Ο κόσμος, ναι, θα μπορούσε να είναι όμορφος, αν ο χειροτέχνης της καταστροφής άνθρωπος χρησιμοποιούσε τα πτυχία του πολιτισμού του (!) για να οργανώνει προοπτικές με συνανθρώπους – συνοδοιπόρους ζωής.
Η εικόνα του κόσμου στα δικά μου μάτια είναι συμπυκνωμένα αποτυπωμένη σε ένα ποίημα – και όχι μόνο ένα- του βιβλίου μου « Άναρχη ιδεολογία », όπου αναφέρεται:
«Η κάθε μέρα ιστορική σύγχυση και φαύλος κύκλος. Μάτια φθορισμού σαν πυρά μες στα δάση τα ανθρώπινα. Τ’ άναμμα ψυχής και το Μέγα Τίποτα πώς να φιλιώσεις; Ονειρεύεσαι του νερού καρδιοχτύπι, Αν το βρεις παρ’ το’’».
ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΓΙΑ ΕΣΑΣ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΩΝ;
«Αντί για έμπνευση, θα έλεγα η παρακίνηση και υποκίνηση από καθημερινά ερεθίσματα. Η ‘’εικόνα’’ είναι η πρώτη ανθρώπινη γλώσσα πριν τη γραφή. Είναι η πιο ζωντανή ύλη που απευθύνεται κατ’ ευθείαν στις αισθήσεις. Για να νιώσει κάποιος μια εικόνα πρέπει να έχει τα κατάλληλα αισθητήρια. Αλλά και για να δημιουργήσει με λόγο εικόνα, απαιτείται σεβασμός και δεξιοτεχνική σύνθεση. Για παράδειγμα, μια εικόνα που χαρτογραφεί και ταράζει τις δικές μου αισθήσεις είναι μέσα σε ένα απόσπασμα του βιβλίου μου « Άναρχη ιδεολογία », που αφορά στο ανεπίσχετο θέμα της μετανάστευσης: ‘‘Ανθρωπομάζες σαν θυελλογέννητες αλλάζουν χάρτες…’’»
Μια εικόνα που από παιδί με έχει πάρει όμηρο, είναι της θάλασσας η απεραντοσύνη, που καταγράφεται μέσα στο βιβλίο μου « Ελληνικές Θαλασσινές Διαστάσεις ».
Τα πέλαγα με τους ήρωες, τους μύθους και τους παραμυθένιους ασύνορους ορίζοντες. Ατέλειωτος κόσμος, μυστηριώδης, σαγηνευτικός, που φύτρωσε μέσα μου σαν μια απελευθερωτική προσπάθεια. Μέσα σε μια διεξοδική φράση ‘‘Άσε καλύτερα να πελεκήσω πέτρες’’, προσπαθώ να δημιουργώ τις αντιστάσεις μου σε αυτό το σκληρό πρόστιμο της αλήθειας της ύπαρξης».
Η ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΠΡΟΣΦΟΡΟ ΕΔΑΦΟΣ ΓΙΑ ΕΣΑΣ ΚΑΙ ΤΗ «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ» ;
«Σε ‘‘κρίση’’ νιώθω να υπάρχουμε ανέκαθεν, στην έξαρσή της καθρεφτιζόμαστε τώρα. Είναι αναμφισβήτητα ευδόκιμος χώρος για λαϊκισμό, βία, εξτρεμιστικά φαινόμενα, ατομική και καθολική ανασφάλεια. Όπως όλοι, ήρθα κι εγώ να κατοικίσω ομαδικά έναν πλανήτη που αφεντεύει η δολοφονική εξουσία. Τέτοιος πλανήτης είναι ασφαλώς εφαλτήριο δημιουργίας και αλίμονο αν παραμένουμε όχλος-παρατηρητής χωρίς δημιουργική αντίσταση».
ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΑΝ ΕΣΑΣ, ΠΩΣ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ;
«Ό,τι βλέπω και ό,τι ακούω αρθρώνεται ηχηρά σ’ ένα τραγούδι μου με τα Κίτρινα Ποδήλατα ‘‘Τι είναι κράτος’’. Αφήνω στη διακριτική σας διάθεση να το ακούσετε. Μέσα στο ίδιο το τραγούδι καταγγέλλεται και η δική μας ευθύνη.‘‘Βολεύεσαι και αμύνεσαι, ιστορικά ευθύνεσαι…’’. Ευθυνόμαστε αναμφισβήτητα και ο καθένας ξεχωριστά. Το κάθε άτομο θα πρέπει να είναι ο πυρήνας και το όργανο δημιουργίας και εξέλιξης. Ποιος, πότε να αφυπνίσει το ένστικτό μας; Το κράτος παραμένει στο ρόλο του νοσηρού εξουσιαστή όταν κυβερνάει όχλο. Και πάλι θα αναφερθώ στην ‘‘Άναρχη ιδεολογία’’: ‘‘Χειραγωγούμαι από δημαγωγούς που διορίζω. Η ονειροσκάλα μου σ’ ένα πόδι κρατιέται. Τόσους Σωτήρες τις πέτρες μου ξόδεψα να σφεντονάω. Η ζωή να κυλάει Ταρατατάμ και Χοπ Χοπ’’».
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΛΥΠΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ;
«Μέγα θέμα. Ατελείωτο. Αναντιμετώπιστο. Αυτήν την ερώτηση μακάρι να μην μου την κάνατε. Αν επιμένετε, να εκτεθώ για άλλη μια φορά. Μέσα σε ένα ποίημα μου ‘‘Παναγιώτατοι Ταλιμπάν’’ και πάλι σ’ ένα τραγούδι μου με Κίτρινα Ποδήλατα ‘’Μετά φόβου και πίστεως’’, συμπυκνωμένα υπάρχουν τα credo μου. Ολόγυμνη μέσα στα βιβλία μου η βαθιά μελαγχολία που νοιώθω για την ανεπίγνωστη άγνοια, έτσι που τη διατύπωσε ο Νίτσε: ‘‘Έρχονται μέρες’’, είπε, ‘‘που με κατακλύζει ένα συναίσθημα σκοτεινότερο από την πιο σκοτεινή μελαγχολία, γιατί οι σύγχρονοί μου άνθρωποι, ενώ γνωρίζουν καλά τι σημαίνει αλήθεια, παραμένουν ωστόσο απαράλλαχτα παραχαραγμένοι από τους λυτρωτές θεϊκούς αντιπρόσωπους που αποφυσικοποιούν τις φυσικές αξίες και απαξιώνουν τον ανθρώπινο νου, για να κρατάνε γερά τον θρόνο τους’’. Βαρβαρισμοί και αποτρόπαιες θηριωδίες ξεσκίζουν τον πλανήτη στο πέρασμα των αιώνων, για την εγκάθετη υπεροχή μιας κάποιας, κάθε φορά, πίστης.
Πωλούνται ακατάσχετα δόγματα, της άσπιλης σύλληψης, του προσδοκώ ανάσταση νεκρών, της έσχατης κρίσης και της αμοιβής του επέκεινα. Έτσι παραμένει αγκυροβολημένη η ανθρώπινη αυταπάτη, έξω και πέρα από κάθε αξιολόγηση του νου, υπηρετώντας τα συμφέροντα και την μονιμότητα των μάγων παναγιότατων αφεντάδων. Πρωταθλητές, κατακτητές και δημόσιοι υπάλληλοι πληρωμένοι από τον στερημένο λαό. Και τους πολιτικούς τους πληρώνουμε αλλά μας παρέχουν το δημοκρατικό δικαίωμα της επιλογής μας με ψήφο. Τόσοι αιώνες δημοκρατίας πέρασαν και ποτέ οι θεϊκοί αντιπρόσωποι δεν σκέφτηκαν να ζητήσουν τη διακρατική μας ευχέρεια και την όψιμη βούλησή μας με μια ψήφο. Θα εκτιμούσα ασύνορα αν έστω μια φορά μας ρωτήσουν ‘’μας θέλετε;’’, ‘’θέλετε και να μας μισθώνετε;’’. Θα μπορούσαν τουλάχιστον να απαλλαγούν από τέτοια επιβάρυνση, όσοι καθόλου δεν επωφελούνται από τη παρουσία τους».
ΟΛΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΟΠΙΟ ΣΑΣ ΟΔΗΓΕΙ ΣΕ ΜΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ;
«Η εσωτερική αναζήτηση είναι, οπωσδήποτε, ο μηχανισμός που υφαίνει τα νήματα της αντοχής μου. Μια μοναξιά γυροφέρνει βέβαια, ψιθυρίζοντας στίχους μελαγχολίας σαν κάτι από τα τραγούδια μου ‘‘γιατί βαμμένη με σιωπή είναι η ψυχή μου και πιο γυμνή από ποτέ είναι η ζωή μου’’. Άλλο όμως η απομόνωση και του κάθε είδος εγκλεισμός, που θεωρώ ότι είναι εγωιστική χάραξη, σ’ ένα κόσμο που μόνο με επικοινωνία μπορεί να δει καλύτερες μέρες. Εκτός αν μιλάμε για απομόνωση μιας τραγικής ανθρώπινης φιγούρας, που από κάποια μοιραία απώλεια χάνει κάθε επάρκεια αντίστασης και το ατομικό τοπίο αμπαρώνεται αδιέξοδα. Η ευδόκιμη στάση για τον άνθρωπο είναι η ανύψωση μέσα από την επικοινωνία που είναι το προτέρημα αληθινής ζωής.
Όλο αυτό το τοπίο, που λέτε, και αυτή η κορύφωση της ανασφάλειας της μετανάστευσης που αλλάζει τους χάρτες της γης, είναι το τίναγμα που με κάνει μάχιμη με κάθε μέσο που διαθέτω: Σαν πετρομάχα με τις σκηνικές παρουσίες από το βυθό της θάλασσας, με ποίηση, με επιστημονική μελέτη, ακόμα και με τραγούδια που είναι μια αξιωματική διαφορά επικοινωνίας με τον κόσμο, μια άλλη γέφυρα. Πιστεύω στο όργανο της γλώσσας σαν το όργανο- σύμβολο δημιουργικής δύναμης. Ο αυθεντικός λόγος και η συνεκδοχική του διάσταση έχει τα οικουμενικά χρώματα της αιωνιότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ποίημα μου Χαϊκού – τάνκα: ‘‘Στο μεσότοιχο οι αφανείς θηρευτές οθόνη θρίλερ… Μια πέτρα φωνή έχεις καταπάνω τους ρίξ’ την’’».
ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ;
«Στόχοι και σκέψεις που έχουν ήδη ξεκινήσει μέσα σε δυο έργα μου. Ένα βιβλίο, μια συγκριτική λογοτεχνία με θέμα τον Οιδίποδα. Είναι κάτι που αφορά απόλυτα στην εξειδίκευσή μου στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Ο Οιδίποδας του Σενέκα στα λατινικά, σε σύγκριση με τον Οιδίποδα του μεγάλου τραγικού Σοφοκλή στα αρχαία ελληνικά. Με επίγνωση ότι θα κατατεθεί στα πανεπιστήμια και στη διάθεση των ολίγιστων, που επιθυμούν να μάθουν αυτή τη σχέση μεταξύ των δύο μεγάλων κλασσικών ποιητών, σε ένα τέτοιο έργο που έχει εκτιμηθεί ως ο Παρθενώνας της δραματουργικής τέχνης. Δεύτερον, έχει ήδη στηθεί στο υπαίθριο εργαστήρι μου, η αρχική δομή της Εκάβης, της βασίλισσας της Τροίας. Το κείμενο που έγινε η αιτία να εικονίσω την τραγική φιγούρα της, την καθιστά πρέσβειρα για τη διακίνηση ιδεών…»